Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş'ın Küresel Engellilik Zirvesi'nde yaptığı konuşma, Türkiye'deki engelliler tarafından büyük tepkiyle karşılandı. Engelliler, Bakan Göktaş'ın Türkiye'deki engellilik politikaları ve erişilebilirlik konusundaki iddialı söylemlerinin gerçeklikle bağdaşmadığını belirterek, bakanın Türkiye'de yaşamadığını düşündüklerini ifade ettiler.

"Erişilebilirlik Temeldir" Sözü Boş Mu?

Bakan Göktaş, zirvede yaptığı konuşmada erişilebilirliğin engelliler için olmazsa olmaz olduğunu vurgulayarak, "Erişilebilirlik, engelli bireylerin haklarını tam anlamıyla kullanabilmeleri için olmazsa olmazdır" demişti. Ancak, bu sözler engelliler tarafından samimi bulunmadı. Engelliler, banka hesabı açmaktan eğitime, hastanelere ulaşmaktan toplu taşımaya kadar birçok alanda erişilebilirlik sorunları yaşadıklarını dile getirdiler.

• Banka hesabı açarken bile zorluklar yaşanıyor.
• Eğitimde okutman görevlendirmelerinde sorunlar var.
• MEB'e bağlı özel eğitim okulları bile erişilebilir değil.
• Hastanelere gitmek duygusal çöküşe neden oluyor.

Kanun Var, Uygulama Yok!

Bakan Göktaş, 2005 yılında yürürlüğe giren Engelliler Hakkında Kanunu bir dönüm noktası olarak tanımladı. Ancak engelliler, kanunun uygulanmadığını ve sürekli ertelendiğini belirterek bu görüşe katılmadılar. İstanbul gibi büyük bir şehirde bile toplu taşıma araçlarının %20'sinin çalışmadığını, sesli anons sistemlerinin düzgün kullanılmadığını ve caydırıcı cezaların olmadığını vurguladılar. Bir engelli vatandaş, "Kanun koyucular tarafından şu ana kadar sadece ertelemek için hatırlandı. Ertelemeye gerek olmayan yanları ise kimsenin umurunda değil" şeklinde konuştu.

Ayrımcılık Yasağı Kağıt Üzerinde mi?

Bakan Göktaş, 2014'te mevzuatın kapsamını "engelli bireylere karşı her türlü ayrımcılığı açıkça yasaklayacak" şekilde genişlettiklerini söyledi. Ancak engelliler, ayrımcılık yasağında 'nefret saiki' şartı aranmasına tepki gösterdiler. Engelliler, özel sektörde iş bulmakta zorlandıklarını, devlet sınavlarında çok az sayıda engellinin alındığını ve sistematik ayrımcılığa maruz kaldıklarını belirttiler. Bir hukukçu engelli, "Türkiye’de ayrımcılığa karşı getirilen temel düzenleme TCK 122 madde. Oraya da nefret saiki bizzat mevcut iktidar tarafından yerleştirildi. Nefret saiki ispat edilemediği sürece ayrımcılık suç olarak kabul edilmiyor" dedi.

Sonuç olarak, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş'ın Küresel Engellilik Zirvesi'ndeki söylemleri, Türkiye'deki engellilerin yaşadığı sorunları yansıtmadığı gerekçesiyle büyük tepki topladı. Engelliler, erişilebilirlik, kanunların uygulanması ve ayrımcılık gibi konularda somut adımlar atılmasını bekliyorlar. Aksi takdirde, Türkiye'deki engellilik politikalarının sadece "kağıt üzerinde" kaldığı ve gerçek hayatta bir karşılığı olmadığı yönündeki eleştiriler devam edecek gibi görünüyor.