İstanbul'da yaşanan son deprem, Aile Sağlığı Merkezleri'nin (ASM) deprem güvenliği konusunu yeniden gündeme taşıdı. Türk Tabipleri Birliği Aile Hekimliği Kolu (TTB-AHEK),yaptığı açıklamalarla ASM'lerin büyük bir kısmının depreme dayanıklı olmadığını ve acil önlemler alınması gerektiğini vurguladı. Peki, İstanbul'daki ASM'ler gerçekten ne kadar güvende? İşte detaylar...

ASM'ler Deprem Riskine Karşı Hazırlıksız Mı?

TTB-AHEK'in yaptığı değerlendirmelere göre, İstanbul'daki birçok ASM'nin afet planı bulunmuyor ve binaların büyük bir kısmı güvensiz durumda. Aile hekimleri, olası bir büyük depremde ASM'lerin çalışamaz hale gelebileceği uyarısında bulunarak Sağlık Bakanlığı'nı acil önlem almaya çağırdı. Bu durum, İstanbul'da yaşayan milyonlarca insanın sağlık hizmetine erişimini ciddi şekilde tehlikeye atabilir.

İstanbul Tabip Odası'nın 2019'daki Silivri depremi sonrası yaptığı araştırmalar da benzer sonuçları ortaya koymuştu. Araştırmaya göre, İstanbul'daki her üç ASM'den biri 1999 öncesi yapılmış, yarısı sağlık kurumu olarak inşa edilmemiş ve çoğu deprem yönetmeliğine uygun değil. Bu veriler, ASM'lerin deprem riskine karşı ne kadar savunmasız olduğunu açıkça gösteriyor.

TTB-AHEK adına konuşan Aile Hekimi Emrah Kırımlı, Sağlık Bakanlığı'nın ASM'lerin durumundan haberdar olduğunu ancak çözüm olarak sadece "binaları boşaltın" demekle yetindiğini belirtti. Kırımlı, bu ekonomik kriz ortamında aile hekimlerinin özelden bina kiralama gibi bir yükü kaldıramayacağını ve Bakanlığın yıllardır verdiği 1000 yeni ASM sözünü tutması gerektiğini vurguladı.

Sağlık Bakanlığı Ne Yapmalı?

TTB-AHEK, Sağlık Bakanlığı'na yönelik bir dizi talepte bulundu:

• İl sağlık müdürlüğü tarafından, riskli bölgelerde ve talep edenler öncelikli olmak üzere, tüm ASM binalarının deprem güvenliği için incelemeler ivedilikle başlatılmalıdır.
• Tespit edilmiş/edilecek deprem riskli ASM binalarının güçlendirilmesi kamu eliyle sağlanmalı, güçlendirme mümkün değilse bu ASM’ler güvenli binalara taşınmalıdır.
• ASM çalışanlarına Sağlık Bakanlığı tarafından, AFAD ve UMKE gibi kurumlarla işbirliği içinde acil müdahale ve ilkyardım eğitimleri verilmelidir.
• ASM’leri ve ASM çalışanlarını kapsayan bir acil eylem planı hazırlanmalı, düzenli olarak güncellenmelidir.
• ASM'lerin, afet sırasında ve sonrasında hizmet verecek şekilde, acil toplanma yeri veya sığınak gibi birimleri de içeren düzenlemeler yapılmalıdır.
• Kamu olanaklarıyla yapılan ve depremlerde yıkılmayan, herkesin rahatlıkla ulaşabileceği ve hizmet alabileceği ASM binaları yapılmalıdır.
• Kamu/özel fark etmeksizin tüm sağlık merkezleri güvenli binalarda hizmet vermelidir.
• Sağlık hizmetlerinin güvenli ortamlarda verilmesi hükümet tarafından sağlanmalıdır.

Şehir Hastaneleri Mi, Güvenli ASM'ler Mi?

Aile hekimleri, son beş yılda 13 şehir hastanesi yapılmasına rağmen, ASM yapım oranının yüzde 8’de kalmasını da eleştirdi. Sağlık Bakanı'nın şehir hastanelerindeki helikopter pistleriyle övündüğünü hatırlatan hekimler, vatandaşların sağlık hizmetine helikopterle değil, yürüyerek ya da toplu taşıma ile ulaşacağını ve bu nedenle şehir hastaneleri yerine güvenli ASM'ler yapılması gerektiğini vurguladı.

Türkiye'nin deprem gerçeğiyle yüzleştiği bu günlerde, Aile Sağlığı Merkezleri'nin deprem güvenliği konusu hayati önem taşıyor. Sağlık Bakanlığı'nın bu konuda acil ve etkili adımlar atması, olası bir büyük depremde milyonlarca insanın sağlık hizmetine erişimini güvence altına alacaktır. Aksi takdirde, ASM'lerin depreme dayanıksızlığı, büyük bir felaketin yaşanmasına neden olabilir.