Kenevir Üretimi Serbest: Hangi 21 Şehirde Yetişecek?
Gündem

Kenevir Üretimi Serbest: Hangi 21 Şehirde Yetişecek?


23 September 20255 dk okuma2 görüntülenmeSon güncelleme: 23 September 2025

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın kenevir yetiştiriciliğini düzenleyen yeni yönetmelik taslağıyla birlikte, Türkiye'de kenevir üretimi yeni bir döneme giriyor. Artık 21 ilde kenevir ekimi yapılabilecek. Lif, tohum ve sap üretimi için yetiştiricilerin her yıl 1 Ocak ile 1 Nisan tarihleri arasında valiliklere başvurarak izin alması gerekecek. Çiçek ve yaprak üretimi ise Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) aracılığıyla, Sağlık Bakanlığı ve ilgili mevzuat çerçevesinde ruhsatlandırmaya tabi olacak. Üstelik, çiçek ve yaprak üretimi Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenecek kota dahilinde yapılacak. İzin alınmaksızın yapılan ekimler ise maalesef imha edilecek.

Kenevir Yetiştiriciliği İçin Katı Şartlar

Yeni taslağa göre, endüstriyel amaçlı kenevir yetiştiriciliği sadece belirli illerde yapılabilecek. Bu iller şunlar: Amasya, Antalya, Bartın, Burdur, Çorum, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Konya, Kütahya, Malatya, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak. Bu illerin dışında kenevir üretimi kesinlikle yasak olacak. Ancak, Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde yeni illeri üretim kapsamına alabilecek veya mevcut illeri listeden çıkarabilecek.

Endüstriyel kenevir yetiştiriciliği yapmak isteyenlerin 1 Ocak ile 1 Nisan tarihleri arasında il veya ilçe tarım müdürlüklerine başvurması gerekiyor. Başvurularda adli sicil kayıtları, tohumluk sertifikası, ÇKS belgesi ve arazi krokisi gibi belgeler talep edilecek. Arazi yapısı ve denetim kolaylığı da izin verilmesinde önemli bir rol oynayacak.

Çiçek ve Yaprak Üretiminde Kota ve TMO Denetimi

Taslağın en dikkat çekici yeniliklerinden biri, çiçek ve yaprak üretimine izin verilmesi. Tıbbi ve sağlık ürünleri için kenevir yetiştiriciliği, TMO koordinasyonunda yürütülecek. Bu alanda faaliyet göstermek isteyen gerçek ve tüzel kişilerden SGK ve vergi borcu olmadığına dair belge, ruhsat ve tedarik sözleşmesi gibi birçok evrak istenecek. Üretim kotası Cumhurbaşkanlığı tarafından belirlenecek ve kota tahsisi için Sağlık ve İçişleri Bakanlığı temsilcilerinden oluşan bir komisyon görev yapacak. Kişisel bakım ürünleri ve destek ürünleri için yapılacak üretimde de TMO yetkili olacak.

Üretim alanlarında yüksek güvenlik önlemleri alınması zorunlu olacak. Tıbbi kenevir üretimi özellikle Afyon Alkaloidleri Fabrikası sahasında yapılacak. Kapalı ve iklimlendirme sistemli tesislerde, kamera, ışıklandırma, alarm ve özel güvenlik personeli bulundurulması gerekecek. Kişisel bakım ürünleri için üretim ise lif ve tohum amaçlı izin verilen illerde hem açık hem de kapalı alanda yapılabilecek. Ancak açık alanlarda giriş-çıkış kontrolü ve güvenlik çitleri gibi önlemlerin alınması şart koşulacak.

  • Hasat ve nakil süreçleri kontrol heyetleri veya teknik ekip nezaretinde gerçekleşecek.
  • Ürün tartılıp mühürlenecek ve Sağlık Bakanlığı kayıt sistemine işlenecek.
  • Fazlalık veya kullanılamayan kısımlar yerinde imha edilecek.

Bilimsel Araştırmalara Özel İzin

Üniversiteler ve araştırma enstitüleri de kenevir üzerine bilimsel araştırma yapabilecekler. Ancak bu ürünler sadece araştırma amaçlı kullanılabilecek. Araştırma izni en fazla 5 yıl süreyle verilecek. İzinsiz kenevir yetiştiriciliği tespit edildiğinde bitkiler kanun hükümleri çerçevesinde imha edilecek ve konu adli mercilere intikal ettirilecek.

Kenevir üretiminin 21 ile yayılması ve tıbbi amaçlı kullanımının önünün açılması, Türkiye'de kenevir sektöründe önemli bir dönüm noktası olabilir. Ancak, sıkı denetim ve güvenlik önlemleriyle birlikte yürütülmesi, bu sürecin başarısı için kritik önem taşıyor. Bu yeni düzenleme, hem endüstriyel hem de tıbbi alanda kenevirin potansiyelinden faydalanılmasını sağlayacak ve ülke ekonomisine katkıda bulunabilecek.