Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD),2024 yılını 4,7 milyar TL'lik borçla kapatmasının ardından, 2025 yılında da borç yükünü artırmaya devam ediyor. Kurumun Hazine'ye olan borcu, 2025'in ilk dört ayında 828,6 milyon TL daha artarak toplamda 5 milyar 561 milyon 806 bin TL'ye yükseldi. Bu durum, demiryolu sektöründeki mali sürdürülebilirlik konusundaki endişeleri artırıyor.

TCDD Borçlarının Nedenleri

TCDD'nin borçlarının artmasında çeşitli faktörler etkili oluyor. Bunların başında, demiryolu altyapısının yenilenmesi ve modernizasyonu için yapılan büyük yatırımlar geliyor. Yüksek maliyetli projeler, kurumun finansal yükünü artırırken, gelirlerin aynı oranda artmaması borçlanmayı kaçınılmaz kılıyor. Ayrıca, demiryolu taşımacılığının rekabet gücünü artırmak amacıyla yapılan indirimler ve sübvansiyonlar da TCDD'nin gelirlerini olumsuz etkileyebiliyor.

Bununla birlikte, demiryolu sektöründeki genel verimsizlik ve işletme giderlerinin yüksekliği de borçlanmanın önemli nedenleri arasında yer alıyor. Personel giderleri, bakım onarım maliyetleri ve enerji tüketimi gibi unsurlar, TCDD'nin giderlerini artırırken, gelirlerin bu giderleri karşılamakta yetersiz kalması borçlanmayı tetikliyor.

Borç Artışının Türkiye Ekonomisine Etkileri

TCDD'nin borçlarındaki artış, Türkiye ekonomisi üzerinde çeşitli etkilere yol açabilir. Öncelikle, kamu borç stokunu artırarak Hazine'nin finansman yükünü artırabilir. Bu durum, diğer kamu hizmetlerine ayrılan kaynakların azalmasına ve dolayısıyla ekonomik büyümenin yavaşlamasına neden olabilir. Ayrıca, TCDD'nin borçlarını ödemekte zorlanması, kredi notunun düşmesine ve dolayısıyla Türkiye'nin uluslararası piyasalardaki itibarının zedelenmesine yol açabilir.

Borç artışının bir diğer olumsuz etkisi ise demiryolu yatırımlarının yavaşlaması olabilir. TCDD'nin finansman sıkıntısı yaşaması, yeni projelerin ertelenmesine veya iptal edilmesine neden olabilir. Bu durum, demiryolu altyapısının iyileştirilmesi ve modernizasyonu çalışmalarını sekteye uğratarak, demiryolu taşımacılığının rekabet gücünü azaltabilir.

Çözüm Önerileri

TCDD'nin borç yükünü azaltmak ve mali sürdürülebilirliğini sağlamak için çeşitli çözüm önerileri bulunmaktadır. Bunların başında, demiryolu altyapısının daha verimli kullanılması ve işletme giderlerinin azaltılması geliyor. Bu amaçla, demiryolu hatlarının optimizasyonu, enerji verimliliğinin artırılması ve personel giderlerinin kontrol altında tutulması gibi önlemler alınabilir.

• Demiryolu taşımacılığının rekabet gücünü artırmak için, lojistik merkezlerle entegrasyonun sağlanması ve intermodal taşımacılığın geliştirilmesi önemlidir.
• Ayrıca, demiryolu taşımacılığının daha cazip hale getirilmesi için, sefer sıklığının artırılması, seyahat sürelerinin kısaltılması ve konforun artırılması gibi çalışmalar yapılabilir.
• TCDD'nin gelirlerini artırmak için, yük ve yolcu taşımacılığında yeni pazarlara girilmesi ve fiyatlandırma stratejilerinin gözden geçirilmesi de önemlidir.

Sonuç olarak, TCDD'nin borçlarındaki artış, Türkiye ekonomisi için önemli bir sorun teşkil ediyor. Bu sorunun çözümü için, demiryolu sektöründe kapsamlı bir reform yapılması ve mali disiplinin sağlanması gerekiyor. Aksi takdirde, TCDD'nin borç yükü daha da artarak, Türkiye ekonomisi üzerinde daha büyük bir baskı oluşturabilir.