Türkiye'de son yıllarda yaşanan nüfus artışına karşın, buğday ekilen tarım arazilerindeki azalma dikkat çekiyor. 2010 yılından bu yana nüfus %16'nın üzerinde artarken, buğday ekili alanlar %13,3 oranında azaldı. Bu durum, ülkenin gıda güvenliği açısından önemli bir tehdit oluşturuyor.

Buğday Üretimindeki Düşüşün Nedenleri

Buğday üretimindeki düşüşün temel nedenleri arasında şunlar yer alıyor:

• Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı: Sanayileşme, kentleşme ve diğer faktörler nedeniyle tarım arazileri farklı amaçlarla kullanılıyor.
• İklim değişikliği: Kuraklık, sel ve diğer aşırı hava olayları buğday verimini olumsuz etkiliyor.
• Yanlış tarım politikaları: Yetersiz destekler, girdi maliyetlerindeki artış ve plansız üretim, çiftçilerin buğday üretiminden uzaklaşmasına neden oluyor.
• Çiftçilerin yaşlanması: Genç nüfusun tarıma ilgisinin azalması, sektörde tecrübe ve iş gücü eksikliğine yol açıyor.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, "Verimlilikte kısmi artış var ama yeterli değil. Kuru tarım alanlarında ciddi verim kayıpları yaşanıyor, nüfus artsa da üretim yerinde sayıyor" dedi.

Üretimde Son Durum Ne?

TÜİK verilerine göre, 2010 yılında 73 milyon 722 bin olan Türkiye nüfusu, 2024 yılında 85 milyon 664 bine ulaştı. Aynı dönemde buğday ekili alanlar 8 milyon 103 bin hektardan 7 milyon 23 bin hektara geriledi. Buğday üretimi ise 2010-2024 yılları arasında yalnızca %5,7 oranında arttı.

Suiçmez, üretim maliyetlerinin dövize bağlı olarak sürekli arttığını, buna karşılık alım fiyatlarının düşük kaldığını vurgulayarak, "Buğdaya verilen destekler bir yıl sonra ödeniyor. Bir yıl sonra ödenen destek, destek değil. Önünü göremeyen buğday üreticisinin alandan çekilmesi, buğday üretim alanlarının ve buğday üretiminin düşmesi sonucunu doğuruyor" ifadelerini kullandı.

Çözüm Önerileri

Buğday üretimindeki düşüşün önüne geçmek ve ülkenin gıda güvenliğini sağlamak için şu önlemler alınabilir:

• Tarım arazilerinin korunması: Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımının önüne geçilmeli, mevcut arazilerin verimliliği artırılmalı.
• İklim değişikliği ile mücadele: Kuraklığa dayanıklı buğday çeşitleri geliştirilmeli, sulama sistemleri iyileştirilmeli.
• Doğru tarım politikaları: Çiftçilere yönelik destekler artırılmalı, girdi maliyetleri düşürülmeli, planlı üretim teşvik edilmeli.
• Genç çiftçilerin desteklenmesi: Gençlerin tarıma ilgisi artırılmalı, eğitim ve finansman imkanları sağlanmalı.

Türkiye'nin buğday üretimindeki düşüş trendini tersine çevirmesi ve gıda güvenliğini sağlaması için acil önlemler alınması gerekiyor. Aksi takdirde, gelecekte daha büyük sorunlarla karşılaşılması kaçınılmaz olacaktır.