Türkiye'de diyabet vakaları hızla artıyor. Son verilere göre, ülkemizde her 7 kişiden birinin diyabet hastası olduğu tespit edildi. Bu durum, Türkiye'yi Avrupa'da diyabet oranının en yüksek olduğu ülkelerden biri haline getiriyor. Daha da endişe verici olan ise, diyabet hastalarının yaklaşık yarısının, hastalığının farkında olmaması. Bu durum, hastalığın ilerlemesine ve ciddi sağlık sorunlarına yol açmasına zemin hazırlıyor.
Diyabet Nedir ve Neden Önemlidir?
Diyabet, vücudun kan şekerini düzenleme yeteneğinin bozulduğu kronik bir hastalıktır. Temel olarak iki tipi bulunur: Tip 1 diyabet ve Tip 2 diyabet. Tip 1 diyabet, genellikle çocukluk veya genç yaşlarda ortaya çıkar ve vücudun insülin üretememesiyle karakterizedir. Tip 2 diyabet ise, genellikle yetişkinlerde görülür ve vücudun insüline karşı direnç geliştirmesi veya yeterli insülin üretememesi sonucu oluşur. Diyabet, kalp hastalığı, böbrek yetmezliği, görme kaybı ve sinir hasarı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, erken teşhis ve tedavi büyük önem taşır.
Diyabetin belirtileri arasında şunlar yer alabilir:
- Sık idrara çıkma
- Aşırı susama
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Yorgunluk
- Bulanık görme
- Yaraların geç iyileşmesi
Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir doktora başvurmanız önemlidir.
Türkiye'deki Durum ve Risk Faktörleri
Türkiye'deki diyabet oranının yüksek olmasının çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Bunlar arasında:
- Yanlış Beslenme Alışkanlıkları: İşlenmiş gıdaların tüketiminin artması ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının azalması.
- Hareketsiz Yaşam Tarzı: Fiziksel aktivitenin yetersiz olması ve uzun süre hareketsiz kalınması.
- Obezite: Aşırı kilolu veya obez olmak, diyabet riskini önemli ölçüde artırır.
- Genetik Faktörler: Ailede diyabet öyküsü bulunması, diyabet riskini artırır.
- Yaş: Yaş ilerledikçe diyabet riski artar.
Bu risk faktörlerine dikkat ederek ve gerekli önlemleri alarak diyabet riskini azaltmak mümkündür.
Ne Yapmalı?
Diyabetten korunmak ve hastalığın ilerlemesini önlemek için yapılması gerekenler şunlardır:
- Sağlıklı Beslenme: Dengeli ve sağlıklı beslenmeye özen gösterin. İşlenmiş gıdalardan, şekerli içeceklerden ve doymuş yağlardan uzak durun. Bol miktarda meyve, sebze ve lifli gıdalar tüketin.
- Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta veya 75 dakika yüksek yoğunlukta egzersiz yapın. Yürüyüş, koşu, yüzme veya bisiklet gibi aktiviteler tercih edilebilir.
- Kilo Kontrolü: Sağlıklı kilonuzu koruyun. Eğer fazla kiloluysanız, kilo vermek için bir diyetisyen veya doktor yardımı alın.
- Düzenli Kontroller: Özellikle risk grubunda iseniz, düzenli olarak kan şekeri ölçümü yaptırın.
- Doktor Takibi: Diyabet teşhisi konulduysa, doktorunuzun önerdiği tedavi planına uyun ve düzenli olarak kontrole gidin.
Türkiye'de diyabetin yaygınlığı, bireysel ve toplumsal düzeyde ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Erken teşhis, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve düzenli tedavi ile diyabetin etkileri azaltılabilir ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürülebilir. Unutmayalım ki, sağlıklı bir gelecek için diyabetle mücadele hepimizin sorumluluğundadır.