Cihan Yıldırım'ın kaleme aldığı bu yazı, Kemal Bilbaşar'ın "Zühre Ninem" adlı eserinden etkileyici bir kitap özeti denemesidir. Yazar, Prof. Dr. Nabi Avcı'nın tavsiyesi üzerine okuduğu bu kitabın, Eskişehir'e dair önemli bilgiler içerdiğini ve geniş kitlelere ulaşması gerektiğini düşünmektedir. Bu nedenle, kitaptan aldığı notları paylaşarak okuyucuların ilgisini çekmeyi ve kitabı okumaya teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Zühre Nine'nin İzinde Bir Tarih Yolculuğu

Kitabın arka kapağında belirtildiği gibi, "Zühre Ninem", 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'yla başlayan ve Kurtuluş Savaşı'yla sonuçlanan çalkantılı bir dönemde hayatları parçalanan Rumeli insanlarını anlatmaktadır. Zühre Nine'nin Vraça'dan Köprülü'ye sürüklenişi ve Anadolu içlerine kadar devam eden yolculuğu, dönemin zorlu koşullarını gözler önüne sermektedir. Kitap, okuyucuyu 1920'li yılların Eskişehir'ine götürerek, şehrin sosyal ve kültürel yaşamına dair önemli bilgiler sunmaktadır.

Eskişehir'in Ayazı ve Porsuk'un Hikayeleri

Kitapta, Eskişehir'in meşhur soğuğu ve Porsuk Nehri'nin önemi vurgulanmaktadır. Zühre Nine'nin Eskişehir'e geldiğinde Porsuk'u Vardar'a benzetmesi ve şehrin havasının Küpürlü'nün havasına benzerliği, Urumeli'nden göç edenlerin neden Eskişehir'e yerleştiğini açıklamaktadır. Ayrıca, Hoşnudiye Mahallesi'ndeki komşuluk ilişkileri, hamam kültürü ve salep satma geleneği gibi detaylar, dönemin Eskişehir'inin canlı bir portresini çizmektedir.

• Hoşnudiye Mahallesi'ndeki Ermeni komşularla olan iyi ilişkiler
• Kavaf Osman Efendi'nin hanımlarının Sıcaksular'daki hamamlara gitmesi
• Salep içmenin önemli bir eğlence olması

Savaşın İzleri ve Umudun Peşinde

Kitapta, Çanakkale Savaşı'nın Eskişehir üzerindeki etkileri de anlatılmaktadır. Askere alınanlar, cepheye gidenler ve sevdiklerini uğurlayanlar, savaşın acı yüzünü temsil etmektedir. Porsuk Nehri'nin, Çanakkale Savaşı'nda oğlunu kaybeden bir babaya mezar olması, savaşın derin izlerini sembolize etmektedir. Ancak, tüm zorluklara rağmen, Zühre Nine'nin aile birliğini sağlama çabası ve hayata tutunma isteği, umudun her zaman var olduğunu göstermektedir.

"Zühre Ninem" kitabı, Eskişehir'in tarihini, kültürünü ve insanlarını yakından tanımak isteyenler için önemli bir kaynaktır. Kitapta anlatılan hikayeler, şehrin sokaklarında yürürken, Porsuk'un kıyısında otururken veya İstasyon civarında dolaşırken farklı bir gözle bakmamızı sağlayacaktır. Bu toprakların kolay "vatan" olmadığını ve geçmişte yaşanan acıları unutmamamız gerektiğini hatırlatacaktır.