ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik operasyonları sonrası Avrupa Birliği (AB) ülkelerinden İran'a müzakere masasına dönme çağrısı geldi. Polonya, Litvanya, Estonya ve Finlandiya gibi ülkeler, Tahran yönetiminin bölgedeki gerginliği tırmandırmaması ve diplomatik çözüme odaklanması gerektiğini vurguladı. Peki, bu çağrının ardında yatan sebepler neler ve İran bu duruma nasıl bir yanıt verecek?

Neden Müzakere Çağrısı Yapıldı?

AB ülkelerinin bu çağrısının temelinde, İran'ın nükleer programının bölge ve dünya güvenliği için oluşturduğu endişeler yatıyor. ABD'nin operasyonları, zaten hassas olan durumu daha da karmaşık hale getirdi. AB, müzakerelerin yeniden başlamasıyla gerginliğin azaltılabileceğine ve diplomatik bir çözüm bulunabileceğine inanıyor. Bu kapsamda, İran'ın nükleer programının şeffaf bir şekilde denetlenmesi ve uluslararası yükümlülüklere uyum sağlaması hedefleniyor.

AB'nin Rolü ve Beklentileri

AB, nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılması için uzun süredir çaba gösteriyor. Ancak, ABD'nin anlaşmadan çekilmesi ve İran'a yönelik yaptırımların yeniden uygulanması, süreci çıkmaza soktu. Şimdi ise AB, hem ABD hem de İran ile diyalog kurarak, tarafları ortak bir zeminde buluşturmaya çalışıyor. AB'nin beklentileri şu şekilde sıralanabilir:

• İran'ın nükleer faaliyetlerini durdurması
• Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ile işbirliği yapması
• Bölgesel istikrarı bozacak adımlardan kaçınması

Nükleer Anlaşmanın Önemi

Nükleer anlaşma, 2015 yılında İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve Almanya arasında imzalanmıştı. Anlaşma, İran'ın nükleer programını sınırlandırarak, nükleer silah elde etmesini engellemeyi amaçlıyordu. Karşılığında ise İran'a yönelik ekonomik yaptırımlar kaldırılmıştı. Ancak, ABD'nin 2018'de anlaşmadan çekilmesiyle süreç sekteye uğradı ve İran da anlaşmadaki bazı taahhütlerini askıya aldı. Bu durum, bölgedeki gerginliği tırmandırdı ve nükleer silahlanma endişelerini artırdı.

Sonuç olarak, AB'nin İran'a yönelik müzakere çağrısı, bölgedeki gerginliği azaltma ve diplomatik bir çözüm bulma amacını taşıyor. Ancak, İran'ın bu çağrıya nasıl yanıt vereceği ve müzakerelerin yeniden başlayıp başlamayacağı belirsizliğini koruyor. Bölgedeki gelişmeler yakından takip edilirken, uluslararası toplumun da diplomatik çabalara destek vermesi büyük önem taşıyor.